سيستم انتقال (transmission) اتوموبيل : مجموعه اي از چرخ دنده ها و قسمت هاي ديگري كه مقدار انتخاب شده از انرژي موتور را به چرخ هاي وسيله نقليه انتقال مي دهد. سيستم انتقال وسيله نقليه را براي شتاب گرفتن به سمت جلو و عقب و براي بالا نگه داشتن سرعت دائمي (در تمام مدتي كه موتور در سرعت موثر و در حدود امنيتش كار مي كند)، توانا مي سازد.

سيستم انتقال مستقيما در پشت موتور جاي مي گيرد. اين سيستم، نيروي موتور را به يك ميله محرك رسانده كه محور چرخ عقب- يك محور فلزي كه اين هم به يك يا چند چرخ متصل شده است- را مي راند. بعضي از وسايل نقليه مدرن داراي محور انتقال مي باشند. در اين نوع، مشروط بر توزيع وزن بهتر، سيستم انتقال روي محور بين دو چرخ عقب قرار گرفته است. محورهاي انتقال عرفا در سيستم هاي محرك چرخ جلو استفاده مي شوند. دنده ها و قسمت هاي ديگري كه نيروي موتور را به چرخ ها منتقل مي كنند، در سيستم هاي انتقال مرسوم و محورهاي انتقال يكسان عمل مي كنند.

انواع سيستم هاي انتقال

سيستم هاي انتقال به دو شكل ساخته مي شوند: دستي و خودكار. سيستم انتقال دستي بوسيله راننده و با يك اهرم تغيير عمل مي كند (كه ميله دنده خوانده مي شود). ميله دنده، دنده هاي از پيش تعيين شده را انتخاب مي كند. دنده هاي پايين (دنده يك و دو) براي سرعت هاي پايين و كشش سنگين، دنده هاي بالاتر (سومي، چهارمي و پنجمي) براي حركت يكنواخت اتوموبيل يا سرعت گشتزني، و دنده عقب براي حركت به عقب. كلاچ نيروي موتور را از سيستم انتقال براي فرصت دادن براي تغيير دنده، جدا مي كند. يك سيستم انتقال خودكار نيز تعدادي دنده جلو و يك دنده عقب دارد؛ ليكن براي تغيير دنده نيازي نيست كه راننده كلاچ را گرفته و دنده را به شكل دستي عوض كند. سيستم انتقال خودكار دنده ها را براي مطابقت نيروي موتور با سرعت چرخ ها و كشش بار در موتور، تغيير مي دهد.

مشخصات عملي

سيستم هاي انتقال خودكار، به زبردستي و توجه بيشتري در رانندگي، نسبت به سيستم انتقال خودكار، نياز دارند. تغيير دنده با دست انجام مي شود و كلاچ با يك پدال پا عمل مي كند. تقريبا در 50 درصد از اتوموبيل هاي جديد، سيستم هاي انتقال دستي نصب مي شوند؛ مخصوصا در مدل هاي اقتصادي. معمولا سيستم هاي انتقال دستي براي ساخت پرخرج تر هستند اما به همان اندازه كارايي بالاتري دارند. بعضي از راننده ها براي كنترل بهتر بر تغيير دنده و درك فيزيكي بهتري بر عملكرد چرخ ها، سيستم انتقال دستي را ترجيح مي دهند. ديگر راننده ها براي آسودگي از فكر كردن راجع به تغيير دنده جلو، سيستم انتقال خودكار را ترجيح مي دهند.

قابليت اعتماد

پيچيدگي سيستم انتقال خودكار، آن را از سيستم انتقال دستي عمل با كلاچ، نامطلوب تر ساخت. هر چند قابليت اعتماد آنها بهبود يافته كه بسياري از صاحب خودروها سيستم انتقال خودكار را ترجيح مي دهند. سيستم انتقال خودكار فقط نياز داردكه كاربر جلو، عقب، يا خلاص را انتخاب كند. سپس سيستم انتقال تمام عمليات تغيير دنده را كه تابع سرعت نسبت به جاده است، تامين مي كند. نرخ شتاب و كشش در موتور .

همچنين بيشتر سيستم هاي انتقال خودكار به راننده اجازه مي دهند كه دامنه دنده كوچكتري براي

جلوگيري از چرخش تا دنده هاي بالاتر، انتخاب نمايد. به يقين اين خصيصه در شرايط رانندگي سودمند است. مانند زماني كه سرعت زياد موتور را نگاه مي داريم در حالي كه خودرو به آرامي وزن زيادي را از تپه بالا مي كشد.

صرفه جويي در سوخت

در گذشته، سيستم هاي انتقال دستي، صرفه جويي سوختي بهتري نسبت به سيستم هاي انتقال خودكار ارائه مي كردند. با سيستم الكتريكي موتور و ديگر فناوري هاي جديد معمولا سيستم هاي انتقال خودكار در سوخت به اندازه سيستم هاي انتقال دستي اقتصادي هستند.

سيستم انتقال دستي

سيستم انتقال دستي چهار سرعت ابتدايي، بدنه اي آلومينيومي كه محفظه (Case) ناميده مي شود، يك محور ورودي كه به وسيله موتور مي چرخد و يك محور خروجي كه نيرو را به چرخ ها انتقال مي دهد، را دارا مي باشد. درون محفظه سيستم انتقال، 11 دنده (چرخ هاي فولادي به اندازه هاي مختلف و با شيارهاي عميق و دندان هايي در لبه) بر روي محور چيده شده اند. دندانه هاي چرخ هاي متمايز براي قادر ساختن يك دنده براي موجب شدن چرخش ديگري، با هم درگير مي شوند. بعضي از دنده ها بر روي يك محور سوم كه محور رابط ناميده مي شود قرار مي گيرند. ميله دنده، اهرم ها و دو شاخه هاي انتخابگر را كه دنده ها را در طول محور حركت مي دهد و سبب درگير شدن آنها مي شود كنترل مي كند. دنده ها در يك حمام از روغن انتقال سنگين مي چرخند.

چگونه كار مي كند ؟

گشتاور يا نيروي چرخاننده بوسيله اهرم بندي مكانيكي از ميل لنگ موتور، در طول محوري چرخان كه به سيستم انتقال قدرت وارد مي شود عبور داده مي شود. در پايان اين محور درونداد، يك دنده با دنده اي روي محور رابط درگير و سبب چرخش محور رابط مي شود. دنده هايي با اندازه هاي مختلف به محور رابط گيربكس و دنده هاي ديگر به محورهاي درونداد و برونداد متصل هستند. ميله دنده راننده را قادر به انتخاب تركيب هاي مختلفي از دنده، مي سازد تا تصميم بگيرد كه محور برونداد با چه سرعت و چه گشتاوري بچرخد. چون آنها بوسيله دنده ها و ابزار ديگر به هم متصل هستند، محور دوار برونداد، ميله محرك، اكسل و چرخ ها را مي چرخاند.

نسبت هاي چرخ دنده ها

هر تركيب از چرخ دنده هاي فولادي در سيستم انتقال قدرت به يك چندشاخه منصوب مي شود. در هر خوشه يا چندشاخه يك چرخ دنده قطورتر با يك چرخ دنده كم قطرتر درگير مي شود. اختلاف در اندازه اين دو دنده يك نسبت دنده را ايجاد مي كند. مقدار گشتاور عامل بر محور برونداد به اين نسبت بستگي دارد. در پايين ترين دنده (معمولا اولين دنده خوانده مي شود)، يك چرخ دنده كوچكتر، چرخ دنده بزرگتري را مي چرخاند. اين نسبت سبب مي شود كه محور برونداد با سرعت كمتري نسبت به محور درونداد اما با گشتاور يا قدرت بيشتري بچرخد. در سومين يا چهارمين دنده، بسته به سيستم انتقال قدرت، ميله دنده، دو دنده را كه هم اندازه اند را درگير مي كند كه هيچ تغييري در گشتاور و يا سرعت محور ايجاد نمي كند. در اوردرايو كه ممكن است دنده پنجم خوانده شود، يك چرخ دنده بزرگتر، چرخ دنده كوچكتري را به حركت در مي آورد. اين نسبت، گشتاور را كاهش مي دهد اما محور درونداد را قادر مي سازد كه آرام تر از محور برونداد بچرخد. اوردرايو، زماني كه سرعت زميني وسيله نقليه بطور مساعد زياد است و به قدرت كمي براي نگه داشتن آن نياز دارد، بسيار مفيد است. در دنده عقب، يك تركيب دنده مخصوص سيستم انتقال قدرت را قادر به چرخاندن محور برونداد در جهت وارونه، مي سازد كه وسيله نقليه را به عقب حركت مي دهد. همچنين سيستم هاي انتقال قدرت يك وضعيت خلاص دارند كه در آن هيچ گشتاوري به محور برونداد انتقال نمي يابد.

همزمان سازي

سيستم هاي انتقال قدرت دستي نوين كاملا همگام شده هستند؛ يعني آنها به گونه اي طراحي شده اند كه دنده ها زماني كه جابجا مي گردند به آرامي درگير مي شوند. اين موضوع با سرعت يكسان دنده ها پيش از درگير شدن يا با درگيري هميشگي دنده ها و استفاده از انتخابگري از چند نوع براي انتخاب يك دسته دنده اختصاص يافته، انجام مي شود. همگاه سازي تغيير مكان دهي دنده ها را آسان تر ساخته و طول عمر دنده هاي چرخ دنده را افزايش مي دهد.

دنده هاي چندگانه

تمام سيستم هاي انتقال دستي مدرن داراي چهار يا پنج تندي و برخي نيز بيشتر مي باشند. كاميون هاي مخصوص كار سنگين ، براي بدست آوردن بيشترين مقدار قدرت كشنده از موتور، به تعداد دنده بسيار بيشتري نياز دارند. بسياري تا بيست دنده حركت به جلو و چند دنده عقب دارند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: